การพนันออนไลน์ที่เข้าถึงง่ายและติดง่าย การรับมือไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะพฤติกรรมเสพติดนี้สามารถส่งผลกระทบถึงความสัมพันธ์ ความมั่นคงทางการเงิน และสภาพจิตใจของทั้งสองฝ่าย

How to รับมือคนใกล้ตัวติดพนัน

1. ตั้งสติ และอย่าโทษตัวเอง

ก่อนจะช่วยใคร ต้องช่วยใจเราให้มั่นคงก่อน หลายคนที่มีคนใกล้ชิดติดพนันมักตกอยู่ในภาวะเครียด โทษตัวเอง หรือรู้สึกผิดว่าทำไมถึงไม่รู้ทัน แต่การติดพนันเป็นอาการของการเสพติด ไม่ใช่ความล้มเหลวของใคร

2. เฝ้าสังเกตพฤติกรรม ไม่ตีตรา

สิ่งที่เห็นอาจไม่ใช่ทั้งหมด และสิ่งที่พูดอาจไม่ใช่ความจริงทั้งหมด พฤติกรรมที่ควรสังเกต เช่น ใช้เวลานานบนมือถือหรือล็อกอินเว็บไซต์ผิดปกติ เงินหายเป็นประจำ มีปัญหาทางการเงินโดยไม่มีเหตุผล อารมณ์แปรปรวน ฉุนเฉียวง่าย หลบเลี่ยงสายตาเมื่อพูดเรื่องเงิน อย่าด่วนตัดสินว่าเขาไร้ความรับผิดชอบหรือขี้โกง เพราะจะยิ่งทำให้เขาปิดกั้นตัวเองจากการรับความช่วยเหลือ

3. เริ่มต้นพูดคุยอย่างเข้าใจ

เลือกเวลาที่เหมาะสม พูดอย่างมีสติ ไม่ใช้อารมณ์ ไม่กล่าวโทษ ลองใช้คำพูด เช่น

“เรารู้สึกเป็นห่วง และอยากช่วยแก้ปัญหาไปด้วยกัน”

“ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น เราอยู่ตรงนี้นะ”

“เราสังเกตว่าเมื่อเร็ว ๆ นี้ดูเครียด อยากคุยไหม?”

เลี่ยงคำพูดตำหนิ เช่น “หมดตัวเพราะเอาไปเล่นอีกแล้วใช่ไหม” หรือ “ไม่เคยคิดได้เลยหรือไง” เพราะจะยิ่งทำให้เขารู้สึกด้อยค่าและปิดใจ

4. อย่ารับผิดชอบหนี้แทน แต่ช่วยหาทางออก

การจ่ายหนี้แทนไม่ใช่การช่วย แต่คือการตอกย้ำวงจรการพึ่งพา หากเขามีหนี้จากการพนัน พยายามชวนเขาวางแผนชำระหนี้อย่างมีวินัย แทนการจ่ายแทน เช่น ทำบัญชีรายรับรายจ่าย ขอลดวงเงิน หรือยกเลิกบัตรเครดิต ปรึกษาสถาบันการเงิน หรือสายด่วนแก้หนี้ 1213

5. สนับสนุนการขอความช่วยเหลืออย่างมืออาชีพ

การติดพนันควรได้รับการดูแลเหมือนการติดสารเสพติด แนะนำให้เขาปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เช่น จิตแพทย์/นักจิตวิทยา สายด่วนสุขภาพจิต 1323 ถ้าเขาไม่พร้อมไปในทันที อาจอาสาไปด้วยหรือช่วยติดต่อให้

6. ดูแลตัวเองด้วย ไม่ใช่แค่เขา

ผู้ดูแลก็มีสิทธิเหนื่อย และต้องการพักใจ ถ้ารู้สึกหมดแรงหรือหมดหวัง อย่าลังเลที่จะพูดคุยกับคนที่ไว้ใจ หรือขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญเช่นกัน เพราะการช่วยคนอื่นต้องไม่แลกด้วยการทำร้ายตัวเอง

รับมือกับ “คนใกล้ตัว” แต่ละประเภท

พ่อแม่/ญาติผู้ใหญ่

• ใช้น้ำเสียงนุ่มนวล พูดถึงผลกระทบต่อสุขภาพและครอบครัว ค่อยๆ โน้มน้าวแทนการบังคับ

ลูก

• สอนเรื่องการใช้เงิน ปลูกฝังทักษะคิดวิเคราะห์ ติดตามพฤติกรรมออนไลน์อย่างใกล้ชิด

คู่ชีวิต

• ใช้การพูดคุยเชิงบวก เสนอทางเลือกแทนการพนัน เช่น ออกกำลังกาย ทำกิจกรรมร่วมกัน

เพื่อนสนิท

• ชวนไปทำกิจกรรมอย่างอื่น พูดตรงแต่ไม่ตัดสิน เช่น “เราเป็นห่วงจริงๆ นะ”

เพื่อนร่วมงาน

• หากพบพฤติกรรมเสี่ยง ควรแจ้งฝ่าย HR หรือทีมสวัสดิการแทนการพูดต่อหน้าคนอื่น

การที่คนใกล้ตัวติดพนัน ไม่ได้แปลว่าเราต้องหมดหวังหรือถอยหนี ขอเพียงเรารับมืออย่างเข้าใจ มีวิธีพูดที่ไม่ตัดสิน และรู้จักขอความช่วยเหลืออย่างมืออาชีพ ทุกคนก็มีโอกาสกลับมาเป็นตัวเองได้อีกครั้ง