ในยุคดิจิทัลที่การเชื่อมต่อไร้ขอบเขต การพนันในสังคมไทยได้แปรสภาพจากบ่อนเถื่อนในตรอกซอกซอย กลายมาเป็น “ธุรกิจสีเทา” ขนาดใหญ่ที่แทรกซึมอยู่ในโลกออนไลน์ โดยเฉพาะในรูปแบบของ “พนันออนไลน์” ที่เข้าถึงง่าย เล่นได้ทุกที่ทุกเวลา ส่งผลให้เงินสะพัดในระบบธุรกิจนี้สูงถึงหลายแสนล้านบาทต่อปี หลายคนไม่รู้ตัวว่าตัวเองกำลังพัวพันอยู่กับวงจรอันตราย ซึ่งบ่อนทำลายทั้งชีวิตส่วนตัว การงาน และสังคมในวงกว้าง

คนไทยวัยทำงานติดพนันออนไลน์เพิ่มขึ้น

จากรายงานของศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ปี 2566 พบว่า คนไทยกว่า 82.2% เคยมีประสบการณ์เล่นพนัน และในจำนวนนั้นมากกว่าครึ่งเป็นวัยทำงาน โดยเฉพาะกลุ่มอายุ 25–45 ปี นิยมเล่นพนันผ่านโทรศัพท์มือถือและแอปพลิเคชันไลน์เป็นหลัก ขณะที่การพนันที่ได้รับความนิยมสูงสุด ได้แก่ หวยใต้ดิน ไพ่พนัน สล็อต บาคาร่า และพนันฟุตบอลออนไลน์

แนวโน้มที่น่ากังวลคือ การเล่นพนันของคนวัยทำงานไม่ได้เกิดจาก “ความสนุก” เพียงอย่างเดียว แต่เป็นความหวังในการหาเงินด่วน หรือเป็นช่องทางหนีความเครียดจากงานและภาระชีวิต แต่กลับกลายเป็นว่าพนันยิ่งดูดกลืนความสามารถในการจัดการชีวิต ส่งผลให้คุณภาพชีวิตถดถอยโดยไม่รู้ตัว

การพนันส่งผลต่อสุขภาวะวัยทำงาน

การพนันไม่ใช่แค่ “เสียเงิน” แต่ยังบั่นทอนสุขภาวะทางกายและใจของคนวัยทำงานอย่างลึกซึ้ง เช่น

• ความเครียดเรื้อรัง จากการเป็นหนี้พนันหรือความกดดันในการเอาคืน
• ภาวะนอนไม่หลับ เพราะจมอยู่กับหน้าจอและความกังวล
• สุขภาพจิตเสื่อมโทรม อาทิ ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือหมดไฟในการทำงาน
• พฤติกรรมเสี่ยงเพิ่มขึ้น เช่น ลักขโมย โกงบริษัท หรือใช้เวลางานในการเล่นพนัน
สิ่งเหล่านี้สะท้อนว่าสุขภาวะที่ดีของคนทำงานไม่อาจแยกขาดจากพฤติกรรมด้านการเงินและความมั่นคงทางจิตใจ

การพนันกับผลกระทบเชิงเศรษฐกิจและสังคม

การพนันไม่เพียงบั่นทอนรายได้ส่วนบุคคล แต่ยังส่งผลต่อเศรษฐกิจระดับชาติ ผ่านพฤติกรรมเหล่านี้

• เงินรั่วไหลออกนอกระบบเศรษฐกิจที่สร้างคุณค่า เนื่องจากเงินพนันมักไปสู่กลุ่มธุรกิจมืด
• ลดประสิทธิภาพแรงงาน พนักงานที่ขาดสมาธิ หยุดงานบ่อย หรือลาออกกระทันหัน
• ต้นทุนแฝงในการบริหารจัดการคน เช่น การแก้ปัญหาหนี้พนัน การสืบสวนภายใน หรือความเสียหายทางทรัพย์สิน

การพนันทำลายครอบครัวและการงาน

สำหรับหลายครอบครัว การพนันคือชนวนของความร้าวฉาน เช่น

• ปัญหาการเงิน ที่เริ่มจากเล่นเพื่อสนุกจบลงด้วยการเป็นหนี้สินท่วมหัว
• ความไม่ไว้วางใจในครอบครัว โดยเฉพาะเมื่อเกิดการโกหก ยักยอก หรือทะเลาะวิวาท
• การละเลยบทบาท ทั้งในฐานะพ่อ แม่ หรือคู่ชีวิต
• ส่งผลถึงลูกหลาน ที่เติบโตขึ้นในสภาพแวดล้อมเปราะบาง
• ทำงานได้ไม่เต็มที่ พนักงานที่ติดพนันมักทำงานได้ไม่เต็มศักยภาพ สูญเสียความน่าเชื่อถือ และกลายเป็นภาระของทีมอย่างไม่รู้ตัว

องค์กรร่วมป้องกันพนักงานและสังคม

สถานประกอบการสามารถมีบทบาทสำคัญในการหยุดยั้งวงจรการพนัน โดยการพัฒนาสู่ “องค์กรปลอดพนัน” ด้วยแนวทางที่เป็นรูปธรรม เช่น

1. นโยบายองค์กรชัดเจน ประกาศเจตจำนงเป็นองค์กรปลอดพนัน พร้อมกำหนดแนวทางการป้องกันและจัดการกรณีพบพนักงานเล่นพนัน
2. สื่อสารให้ความรู้ ผ่านกิจกรรม เช่น การอบรมเชิงป้องกัน นิทรรศการ หรือคลิปวิดีโอให้พนักงานตระหนักรู้ถึงผลกระทบของการพนัน
3. ส่งเสริมสุขภาวะทางจิต เปิดพื้นที่ปรึกษา ช่วยเหลือ หรือให้เข้ารับบำบัดอย่างไม่ตีตรา
4. สร้างวัฒนธรรมองค์กรเชิงบวก โดยเน้นความโปร่งใส ความรับผิดชอบ และการดูแลซึ่งกันและกัน
5. ใช้กลไก HR เชิงรุก ตรวจจับสัญญาณความเสี่ยง เช่น พฤติกรรมใช้เงินผิดปกติ ขาดงานบ่อย หรือความเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์อย่างรวดเร็ว

องค์กรร่วมสร้างภูมิคุ้มกันคนทำงาน

ในยุคที่เทคโนโลยีอำนวยให้การพนันเข้าถึงได้ตลอดเวลา การสร้าง “ภูมิคุ้มกัน” ที่ยั่งยืน คือการสร้างวัฒนธรรมในองค์กรที่ไม่ยอมให้การพนันเป็นเรื่องปกติ ด้วยความเข้าใจ ความร่วมมือ และการจัดการอย่างเป็นระบบ