ขั้นตอนที่ 1 สำรวจและประเมินภาวะ Toxic ในองค์กร

สำรวจว่าองค์กรของคุณเข้าข่าย “สถานที่ทำงานที่เป็นพิษ” หรือ Toxic Workplace หรือไม่ ด้วยการจัดทำแบบสำรวจ การประชุมกลุ่ม หรือการสัมภาษณ์แบบตัวต่อตัว เพื่อรับฟังความคิดเห็นและประสบการณ์ของพนักงานเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมการทำงานที่เป็นอยู่ แล้ววิเคราะห์สาเหตุของปัญหา เช่น พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของหัวหน้างาน การสื่อสารที่ไม่ชัดเจน หรือการปฏิบัติอย่างไม่เท่าเทียม ฯลฯ ตลอดจนทำความเข้าใจถึงผลกระทบต่อสุขภาพจิต ความเป็นอยู่ และประสิทธิภาพการทำงานของพนักงาน

เครื่องมือแนะนำ

• Checklist 10 สัญญาณที่บ่งบอกว่าที่ทำงานของเราเป็นพิษ

• แบบวัดสุขภาวะทางปัญญา สำหรับวัยทำงาน

ขั้นตอนที่ 2 สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เปิดกว้างและเท่าเทียม

การกำหนดค่านิยมและพฤติกรรมที่คาดหวังให้เป็นนโยบายขององค์กร เช่น การเคารพและให้เกียรติซึ่งกันและกัน การปฏิบัติต่อกันอย่างเท่าเทียม การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ เปิดเผยและโปร่งใส การรับฟังความคิดเห็นโดยไม่ตัดสิน การสร้างความไว้วางใจระหว่างพนักงานและผู้บริหาร การกำหนดเส้นแบ่งระหว่างเวลางานและเวลาส่วนตัวอย่างชัดเจน เพื่อเป็นวิถีปฏิบัติในการอยู่ร่วมกันของคนในองค์กร

ขั้นตอนที่ 3 จัดกิจกรรมเสริมสร้างทักษะการอยู่ร่วมกัน

เรื่องความสัมพันธ์มักเป็นประเด็นปัญหาลำดับต้น ๆ ที่สร้างความ Toxic ในที่ทำงาน การจัดการอบรมให้ความรู้และพัฒนาทักษะที่เสริมสร้างความสัมพันธ์เชิงบวก เป็นแนวทางหนึ่งที่ช่วยลดความขัดแย้งของคนทำงาน และสร้างบรรยากาศที่เป็นมิตรขึ้นได้ เช่น การสื่อสารอย่างสันติ (Nonviolent Communication) ทักษะการฟังด้วยใจไม่ตัดสิน ทักษะความเห็นอกเห็นใจ (Empathy) การจัดการความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์ เป็นต้น

เครื่องมือแนะนำ

• กิจกรรม “Lunch of the Week” กินข้าวกลางวันร่วมกันประจำสัปดาห์

• ฟังด้วยใจไม่ตัดสิน หัวใจขององค์กรแห่งความสุข

• เติมแรงใจ ป้องกันภาวะหมดไฟ (Burnout)

• ความปลอดภัยทางใจ กุญแจสำคัญสร้างทีมให้แข็งแกร่ง

ขั้นตอนที่ 4 สร้างระบบการรับฟังที่มีประสิทธิภาพ

จัดการประชุมรับฟังความคิดเห็นของพนักงาน ทำแบบสำรวจความคิดเห็นของพนักงาน สร้างช่องทางรับฟังข้อร้องเรียนที่สะดวกและเป็นความลับ เพื่อให้พนักงานสามารถรายงานปัญหาหรือข้อกังวลได้อย่างสบายใจ และเมื่อได้รับความคิดเห็นหรือข้อร้องเรียนแล้ว ควรดำเนินการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังและแจ้งผลให้พนักงานทราบ

ขั้นตอนที่ 5 ส่งเสริมสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงาน

• จัดกิจกรรมให้พนักงานคลายเครียด เช่น กิจกรรมกีฬา กิจกรรมดนตรี การดูภาพยนตร์ร่วมกัน กิจกรรมรับประทานอาหารร่วมกัน เพื่อให้คนทำงานได้เปลี่ยนบรรยากาศ หลุดออกจากโลกที่มีแต่เรื่องงานบ้าง
• ให้อิสระในการจัดสรรเวลาทำงานได้เอง พนักงานบางคนอาจมีภาระต้องดูแลสมาชิกในครอบครัว หรือมีข้อจำกัดเรื่องการเดินทาง การยืดหยุ่นเวลาทำงานช่วยให้พนักงานสามารถบริหารจัดการเวลาทำงานไปพร้อมกับดูแลครอบครัวหรือจัดการชีวิตของตนเองได้

ขั้นตอนที่ 6 ส่งเสริมให้พนักงานสามารถดูแลจิตใจตนเอง

• จัดอบมรมให้ความรู้หรือจัดทำสื่อความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพจิต เพื่อให้พนักงานสามารถดูแลจิตใจหรือจัดการความเครียดได้ด้วยตนเอง
• จัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพใจ เช่น การทำสมาธิ กิจกรรมศิลปะ กิจกรรมดนตรี ฯลฯ ที่สามารถนำไปต่อยอดดูแลจิตใจตนเองได้
• สร้างช่องทางให้พนักงานสามารถขอความช่วยเหลือหรือคำปรึกษา เช่น จัดโปรแกรมปรึกษาสุขภาพจิตโดยจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาให้คำปรึกษาที่เชี่ยวชาญ เพื่อช่วยให้พนักงานสามารถรับมือกับปัญหาต่าง ๆ ในชีวิต ทั้งเรื่องงาน ความสัมพันธ์ ปัญหาทางการเงิน รวมไปถึงปัญหาอื่น ๆ ในชีวิต

เครื่องมือแนะนำ

• องค์กรยุคใหม่ช่วยดูแลใจพนักงาน “ใจพัง ก็ไม่มีพลังมาทำงาน”

• รับมือกับเพื่อนร่วมงานที่ Toxic อย่างไร เพื่อไม่ให้เราเป็นคน Toxic เสียเอง

• 7 กลยุทธ์เอาชนะความ Toxic ในที่ทำงานอย่างมืออาชีพ

ขั้นตอนที่ 7 ติดตามและประเมินผล

ติดตามความคืบหน้าของการดำเนินการแก้ไขปัญหาในด้านต่าง ๆ ประเมินสถานการณ์และรับฟังความคิดเห็นของพนักงานอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง เพื่อปรับปรุงและพัฒนาสภาพแวดล้อมการทำงานให้ดียิ่งขึ้น